Γράφει η Άρτεμις Βαλή

Το ζήτημα της θέρμανσης κυριαρχεί καθώς ο καιρός γίνεται όλο και πιο χειμωνιάτικος.

Με την πτώση της θερμοκρασίας προ των πυλών, εσείς τελικά θα ανάψετε τζάκι, καλοριφέρ ή θα προτιμήσετε πιο σύγχρονες μεθόδους θέρμανσης; Ας δούμε λοιπόν τι λύσεις υπάρχουν και πια ταιριάζει καλύτερα στις δικές σας ανάγκες.
Να ξεκαθαρίσουμε ευθύς εξ αρχής πως δεν υπάρχει μία μαγική λύση που θα μας εξασφαλίσει φθηνή θέρμανση χωρίς να «ιδρώσουμε» πριν πάρουμε τη μεγάλη απόφαση.

Λέβητες θέρμανσης ξύλου – Pellet. Αν μιλάμε για κεντρική θέρμανση, οι επιλογές αντικατάστασης του συμβατικού λέβητα με πετρέλαιο είναι οι εξής:

-Αντικατάσταση του παλιού λέβητα πετρελαίου με ένα σύγχρονο υψηλότερης απόδοσης (ένας παλιός λέβητας μπορεί να αποδίδει 70%, ενώ ένας νέος 85%-90%).
-Αντικατάσταση του παλιού λέβητα πετρελαίου με έναν σύγχρονο λέβητα βιομάζας (είτε με τα παραδοσιακά καυσόξυλα, είτε, ακόμη καλύτερα με pellets που είναι πιο πρακτικά και έχουν και υψηλότερη απόδοση). Με τις τρέχουσες τιμές των pellets στην αγορά θα έχετε εξοικονόμηση της τάξης του 50% σε σχέση με το πετρέλαιο. Μοναδικό μειονέκτημα το ότι θα χρειαστείτε περισσότερους ανεφοδιασμούς καυσίμου ή αλλιώς μεγαλύτερο αποθηκευτικό χώρο.
-Οι επιλογές στη βιομάζα είναι πολύ περισσότερες: ξυλόσομπα και θερμάστρα pellets. Η ξυλόσομπα μπορεί να σας θυμίζει λίγο τη γιαγιά σας, αλλά μην την αδικείτε. Οι σύγχρονες ξυλόσομπες είναι σαφώς πιο βελτιωμένες και αποδοτικές. Με μια μικρή σχετικά επένδυση (της τάξης των 100-1.000 ευρώ) μπορείτε να ζεστάνετε ικανοποιητικά ένα δωμάτιο ή και όλο σχεδόν το διαμέρισμά σας.

Αν σας ελκύει αυτή η προοπτική, τότε ίσως αξίζει να εγκαταστήσετε θερμάστρα pellets αντί της παραδοσιακής ξυλόσομπας. Κοστίζει λίγο παραπάνω αλλά έχει σημαντικά καλύτερη απόδοση, καλύτερη καύση, μεγαλύτερη αυτονομία και μικρότερα λειτουργικά. Μία σόμπα pellets κοστίζει κατά μέσο όρο από 1.000 ευρώ έως 3.000 ευρώ και μπορεί να ζεστάνει ικανοποιητικά ένα χώρο από 50 έως 100 τετραγωνικά. Το καύσιμο pellets κυκλοφορεί σε εύχρηστους σάκους των 15 κιλών και η σόμπα μπορεί να προγραμματιστεί ηλεκτρονικά ή και να ανάψει και να σβήσει με ένα μήνυμα από το κινητό σας. Με τις σημερινές τιμές καυσίμων, για κάθε 1.000 λίτρα πετρελαίου που αποφεύγετε με τα pellets, εξοικονομείτε περίπου 700 ευρώ.

Στο παρόν κείμενο δεν κάνουμε αναφορά στους λέβητες υγραερίου αφού στην περιοχή μας δεν υπάρχουν δίκτυα.

-Aντλία θερμότητας . Μια λύση, όχι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη χώρα μας, αλλά εξαιρετικά δημοφιλής αλλού, είναι η εγκατάσταση μιας αντλίας θερμότητας (με απλά λόγια, πρόκειται για ένα κεντρικό σύστημα κλιματισμού με πολύ καλή απόδοση). Η λύση αυτή μπορεί να σας προσφέρει πλήρη αυτονομία, αρκεί να διαθέτετε το χώρο για τη σχετική εγκατάσταση. Θα έχετε παράλληλα και ζεστό νερό, ενώ μπορεί να είναι συμβατή και με τα υπάρχοντα καλοριφέρ. Σε γενικές γραμμές, μια αντλία θερμότητας κοστίζει περίπου 5.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ. Αυτό το εύρος τιμών για μια αντλία θερμότητας είναι χωρίς τυχόν πρόσθετα χαρακτηριστικά ή το κόστος της εγκατάστασης και βέβαια εξαρτάται από το μέγεθος του χώρου που θα θερμάνει. Εκτός λοιπόν από το κόστος της ίδιας της μονάδας, θα πρέπει επίσης να εξεταστεί και το κόστος για την εγκατάσταση, το οποίο επίσης ποικίλει ανάλογα με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του κτιρίου ή κατοικίας που θα θερμάνει. Επίσης, θα πρέπει να ενημερωθείτε για την πιθανότητα χρηματοδότησης των αντλιών θερμότητας από τράπεζα ή από πρόγραμμα επιδότησης, σύμφωνα με τον τύπο του κτίσματος, αν δηλαδή πρόκειται για κατοικία, επιχείρηση ή δήμους, σχολεία ή άλλα δημόσια κτίρια, αλλά και την περιοχή που βρίσκεται. Αυτό θα μειώσει δραστικά το κόστος αγοράς.

-Ενεργειακά τζάκια . Είναι μια εστία κλειστού τύπου κατασκευασμένη από πυράντοχα υλικά (μαντέμι,ατσάλι,πυρότουβλο κ.τ.λ.), που μας επιτρέπει να ρυθμίσουμε τον τρόπο καύσης του εκάστοτε καύσιμου υλικού (ξύλο,μπριγκέτα,πέλλετ) ανάλογα με τις ανάγκες μας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται μέγιστος βαθμός απόδοσης σε ποσοστό 70% έως και 87% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου, έναντι μόλις 10% - 15% ενός συμβατικού τζακιού.
Τα ενεργειακά τζάκια αποτελούν μια φιλική λύση για το περιβάλλον και την τσέπη μας, λόγω του μεγάλου βαθμού απόδοσης τους (πάνω από 60%, τη στιγμή που οι ανοιχτές εστίες έχουν αντίστοιχα 10 - 20%), καθώς εκμεταλλεύονται και τον θερμό αέρα τον οποίο έχουν παράξει. Με κατάλληλη υποδομή και προϋπόθεση μπορεί να θερμάνει και το νερό των σωμάτων του καλοριφέρ. Επιπλέον, μειώνονται δραστικά οι απώλειες θερμότητας τις οποίες έχουμε από τον αέρα στο εσωτερικό του σπιτιού που διαφεύγει μέσω της καμινάδας ενός παραδοσιακού τζακιού.  Η μετατροπή του παλιού τζακιού από απλό (με απόδοση 10%-12%) σε ενεργειακό (με συνήθη απόδοση 60%-70%) θα σας κοστίσει περί τις 2.000-5.000 ευρώ κατά μέσο όρο, αλλά θα σας εξοικονομήσει αρκετά χρήματα. Με το ενεργειακό τζάκι θα χρειαστείτε τουλάχιστον 5 φορές λιγότερα ξύλα για το ίδιο αποτέλεσμα. Για ένα μέσο διαμέρισμα των 100 τετραγωνικών, αυτό μεταφράζεται σε όφελος 700 ευρώ το χρόνο. Σε τρία – τέσσερα χρόνια κάνετε απόσβεση. Το κόστος για ενεργειακό τζάκι ξεκινά από τις 2.500 ευρώ για κατοικία 100 τετραγωνικών μέτρων.

Σε κάθε περίπτωση, όποια κι αν είναι η επιλογή σας, μην ξεχνάτε πως η καλύτερη μορφή ενέργειας είναι αυτή που δεν καταναλώνεται. Αν το σπίτι σας είναι ενεργειακό «σουρωτήρι», αν δηλαδή σπαταλάτε άσκοπα ενέργεια γιατί δεν έχετε π.χ. καλή μόνωση, σκεφτείτε σοβαρά να ξεκινήσετε με μέτρα ενεργειακής θωράκισης και εξοικονόμησης ενέργειας πριν αγοράσετε ένα νέο θερμαντικό σύστημα.

Μια τελευταία παρατήρηση. Η οικονομική κρίση δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε και άλλα σημαντικά πράγματα. Πέραν του κόστους, τα συστήματα θέρμανσης έχουν και επιπτώσεις στο περιβάλλον. Τα ηλεκτρικά θερμαντικά σώματα, για παράδειγμα, καίνε ρεύμα που παράχθηκε πιθανότατα με ρυπογόνο λιγνίτη και γι’ αυτό από περιβαλλοντική άποψη είναι λιγότερο προτιμητέα. Σας το είπαμε κι από την αρχή. Οι επιλογές δεν είναι ούτε μονοσήμαντες ούτε εύκολες.

H Άρτεμις Βαλή είναι φοιτήτρια Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και Μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Εθελοντικής Οργάνωσης ΔΡΑΣ.Ε.